Türk Donanmasının Savaş Yönetim Sistemleri: GENESiS ve ADVENT ~ Mavi Vatan

GENESiS ve ADVENT Savaş Yönetim Sistemleri, Türk Deniz Kuvvetlerinin talepleri ve ihtiyaçları doğrultusunda milli ve yeni nesil bir savaş yönetim sistemi geliştirmek amacıyla başlatılmış birbirini takip eden iki projedir. Donanmaya ait deniz unsurlarının modern bir savaş idare sistemi ihtiyacı MİLGEM Projesi’nden önce tespit edilmiş ve günümüze kadar donanmanın ihtiyaçlarını karşılayacak şekilde geliştirilmesine devam edilmiştir.

HAVELSAN GENESiS Savaş Yönetim Sistemi:

GENESiS yani Gemi Entegre Savaş İdare Sistemi, ABD Donanmasından Türk Donanmasına devredilen (eski Oliver Hazard Perry sınıfı) G-Sınıfı (Gabya) fırkateynlerin savaş yönetim sistemlerinin modernize edilmesi ve donanmanın isterlerini karşılaması amacıyla Türk Deniz Kuvvetlerine bağlı Araştırma Merkez Komutanlığı (ARMERKOM) bünyesinde başlatılmış bir projedir.

1990’ların başlarında bu sistemin öneminin fark edilmesiyle birlikte, dönemin proje paydaşlarından olan Türk Deniz Kuvvetleri, YAZGEM (güncel adı ARMERKOM), SSM (güncel adı SSB) ve İTÜ ortaklığı sonucu MİLKON (MİLLİ KONTROL) adıyla başlamıştır. Günümüzde ise, HAVELSAN’ın geliştirmesiyle devam etmektedir.

GENESiS, yapısında bulundurduğu kabiliyetle birlikte farklı ülke ve firma üretimleri silah, sensör, elektronik harp sistemleri ve birçok platformu kendi iç yapısına entegre edebilmesiyle sayesinde birçok projede tercih edilen bir savaş idare sistemidir. Milli korvet projesi kapsamında, bu sistem 3 adet MİLGEM Ada sınıfı korvetlerde de kullanılmaktadır. Türk Deniz Kuvvetleri envanterindeki 2 adet Bayraktar sınıfı LST (Tank Çıkarma Gemisi) de GENESiS SYS’ye sahiptir.

Mimarisi gereği 3 ana katmandan oluşan GENESiS, görev bölgesinde keşif-gözetleme-tespit (ISTAR), takip ve sınıflandırma işlemleri tam otonom bir şekilde gerçekleştirebilmektedir. GENESiS SYS, Türk Deniz Kuvvetlerinin ister ve ihtiyaçlarına göre komuta heyeti karar destekli durum ve tehdit değerlendirmesi yapabilmekte ve operasyon ortamında taktik üstünlüğü elde etmek adına angajman planlamaları aracılığıyla su üstü harbi, su altı harbi ve elektronik harp görevlerinde aktif görev almaktadır.

*HAVELSAN GENESİS SYS (Savaş Yönetim Sistemi)*

Gabya sınıfı fırkateynlerinin modernizasyonu proje kapsamında 8 adet gemiye entegre edilen GENESİS, açık sistem yapısına sahip olmasıyla sayesinde yeni üretilecek yerli veya yabancı gemilere de uyumlanabilir bir sistem olarak öne çıkmaktadır.

Gabya Sınıfı Fırkateynlere Kazandırılan Yetenekler:

Günümüz görev sahası ihtiyaçlarını karşılayan modern bir savaş idare sistemi
Durumsal farkındalık ve karar desteği
Açık mimari ile yüksek dayanıklılık sağlayan dağıtık sistem,
Ağ destekli harekat yeteneği
Yeni silah ve sensör entegrasyonları (Mk-54 torpido, dikey atım lançeri gibi)

MİLGEM Korvetlere Kazandırılan Özellikler:

Gelişmiş savaş sistemi otomasyonu ve merkezi komuta kontrol yeteneği
Durumsal farkındalık ve karar desteği
Daha fazla elektronik dayanıklılık ve yüksek güvenilirlik
Açık mimari ve tamamen dağıtık sistem
Ağ destekli harekat ve çoklu link yeteneği
Denizaltı / su üstü / hava savunma harbi
Keşif- gözetleme, teşhis ve tanıma
Asimetrik tehditlere karşı savunma

GENESiS SYS’nin kazandırdığı kabiliyetler ve tecrübeler yeni elektroniksel ve yazılımsal projelere olanak sağlamış olup, ülkemiz de savaş idare sistemi geliştirebilen çok az sayıdaki ülkeden biri olmuştur.

HAVELSAN ADVENT Ağ Destekli Veri Entegre Savaş Yönetim Sistemi:

ADVENT (Ağ Destekli Veri Entegre) SYS, yine Havelsan firması tarafından geliştirilmekte olan, tek bir deniz unsurundan ziyade birden fazla gemide ağ odaklı ve destekli operasyona imkan sağlayan son nesil komuta ve kontrol yazılımıdır.

Değişen ve gelişen savaş gemilerinin harekat ve operasyonel yeteneklerinin artırılması ihtiyacı doğrultusunda, GENESiS SYS’nin kazandırdığı kabiliyetlere ek olarak ADVENT SYS yapısında bulundurduğu ağ örgüsü sayesinde farklı birçok anlamda kazanım sağlamaktadır. Türk Deniz Kuvvetlerine ait yüzer, uçar ve dalar (denizaltı gibi) unsurların birbiriyle aynı ağda haberleşmesine olanak sağlaması, donanmanın vazgeçilmez bir komuta ve kontrol sistemi haline gelmiştir.

Bu yazılım, operatör ya da komuta/kontrolde görevleri personelin daha hızlı karar vermesini ve gemiye entegre silah, elektronik harp sistemleri gibi sistemlerin kolaylıkla entegre edilebilmesi ADVENT’i tercih edilen sistemlerden biri yapmaktadır.

Aynı zamanda su üstü, su altı, uçar veya karada konuşlu unsurlara açık mimarisi yapısı sayesinde uyumlanabilir ve çoklu görev/operasyonlarda aktif bir şekilde kullanılabilmektedir.

HAVELSAN ADVENT Ağ Destekli Veri Entegre Savaş Yönetim Sistemi’nin Donanmaya Kazandırdığı Kabiliyetler:

Ağ destekli yetenek
Ortak angajman ve harekat yeteneği
Görev kuvveti odaklı hizmetler
Eğitim ve harp kabiliyetleri
Seyir ve harekat desteği
Yerli/Yabancı platformlara kolaylıkla entegrasyon
Kural tabanlı karar destek sistemi
Tam bütünleşik taktik veri linkleri (Link 11, Link 16 ve Link 22, SIMPLE, JREAP ve VMF) işlevlerine tüm operatör konsolları üzerinden erişim
Karar Destek sistemleri ile kullanıcının süratli ve doğru karar vermesini kolaylaştıran, yeni silah ve sensörlerin kullanımında esnek bir yapıyı hedefleyen bir mimari

Ağ destekli yapısı, birden fazla deniz kuvvetlerine ait unsurların birbiriyle haberleşmesine, müşterek operasyonları eşgüdümlü bir şekilde gerçekleştirebilmesine ve daha esnek bir operasyonel yapıya bürünmesine imkan tanımaktadır. Bu kabiliyetleri doğrultusunda, ADVENT SYS öncelikle 2019 yılında MİLGEM sınıfı korvetlerin 4’üncüsü olan TCG KINALADA’ya deniz kabul testlerinin tamamlanmasından sonra aktif bir şekilde kullanılmaya başlanmıştır.

TCG KINALADA’dan sonra TCG BURGAZADA’ya entegre edilen bu sistem, Türk tersanelerinin Türk Deniz Kuvvetleri için üretmekte olduğu birçok gemide kullanılacak olan bir yazılımdır. Bu gemiler ise Türk Donanmasının Amiral gemisi olacak olan LHD ANADOLU, Denizde İkmal Muhabere Destek Gemisi (DİMDEG) TCG DERYA, inşası devam eden İ-Sınıfı TCG İSTANBUL fırkateyni ve donanmaya yeni katılan TCG UFUK test ve eğitim gemisi ADVENT SYS ile donatılmıştır. Modernize edilen Burak sınıfı korvetler ve Barbaros sınıfı fırkateynlere de ADVENT SYS entegre edilecek.

Ares Tersanesi-METEKSAN Savunma tarafından geliştirilen ULAQ silahlı insansız deniz aracına da ADVENT SYS entegrasyon çalışmaları devam ediyor.

*Ares Tersanesi & METEKSAN Savunma Üretimi ULAQ SİDA*

Bu kapsamda gemide bulunan alt sistemlerin savaş yönetim sistemine entegrasyonu, sensör ve silahların kontrolü, iz yönetimi, taktik durum sergileme, seyir desteği, eğitim/simülasyon işlevleri gibi başlıca savaş idare sistemi kabiliyetleri bu gemilere kazandırılmıştır.

Gemilerin ADVENT Sayesinde Sahip Olduğu Diğer Yetenekler:

Gelişmiş savaş sistemi otomasyonu
Merkezi komuta/kontrol ve karar destek kabiliyeti
Durumsal farkındalık ve karar destek yeteneği
Daha fazla dayanıklılık ve yüksek güvenilirlik
Ağ destekli harekat yeteneği
Denizaltı / su üstü / hava savunma harbi
Keşif-gözetleme, teşhis ve tanıma
Asimetrik tehditlere karşı savunma

Donanmamız unsurlarında aktif olarak kullanılan bu yazılım, Pakistan Deniz Kuvvetleri için üretilecek olan 4 adet MİLGEM Sınıfı korvette de entegre edilecek.

Ukrayna için üretilen MİLGEM korvetinde ve Endonezya Donanmasına ait 2 adet OPV Açık Deniz Karakol gemisinde de ADVENT SYS kullanılacak.

ADVENT SYS Türk Donanması envanterindeki birçok platformun birlikte çalışıp, görev paylaşımı yapmasını sağlayacak. Örneğin bir savaş gemisinin sonarı tarafından tespit edilen bir düşman denizaltısı diğer unsurlara bildirilecek, düşman denizaltısının bir SİDA ya da SİHA tarafınan imhası sağlanabilecek. Küçük bir savaş gemisi tarafından tespit edilen bir hava hedefi güçlü hava savunma füzelerine sahip daha uzak bir savaş gemisi ile imha edilebilecek.

HAVELSAN ADVENT MARTI Hava Komuta Kontrol Sistemi:

Türk Deniz Kuvvetleri Mavi Vatan’ın korunması, keşif-gözetleme, istihbarat, insan kaçakçılığı gibi görevleri deniz araçlarının yanında envanterinde bulunan deniz karakol uçakları gibi uçar unsurları kullanarak gerçekleştirmektedir. Bu uçaklar içerisindeki özel sensör, silah platformları gibi sistemlerin müşterek çalışabilmesi hava araçlarına özel bir komuta kontrol sistemine ihtiyacı ortaya çıkarmıştır. Böylece, HAVELSAN firması tarafından hava platformlarına özgü olan ADVENT MARTI Hava Komuta Kontrol Sistemi’ni Türk Donanmasının kullanımı için geliştirmiştir.

Yerli ve milli olarak geliştirilen MARTI deniz, hava ve karadaki unsurlarla bütünleşik görev icra eden yapısıyla bütün uçaklara uygulanabilen bir sistemdir. Bu sebeple, MARTI NATO için de uyumlanabilir bir sistem olmasıyla dikkat çekmektedir.

Dost ve müttefik unsurlardan gelen istihbarat verilerini uçağın öz sistemlerinden elde ettiği verilerle birleştirerek anlamlı bir veri çıkaran MARTI, bu verilerle bir saha veya harekat resmi oluşturabilmektedir. Bunu yaparken ise, mimarisinde bulundurduğu ağ desteğinden faydalanmaktadır.

HAVELSAN ADVENT MARTI Hava Komuta Kontrol Sistemi’nin Genel Özellikleri:

Yüksek Kabiliyetli Tehdit Analizi ve Tanımlanması
İstihbarat, Komuta Kontrol ve Karar Destek kabiliyeti
Elektronik Harp Destek Kabiliyeti
Denizaltı Harbi Kabiliyeti
Tam Bütünleşik Taktik Data Link Yeteneği
Ağ Destekli Harekât İhtiyaçlarına Uyumluluk
İnsansız Sistemlerle Ortak Çalışabilme
Tüm Sensörlerin Kontrolü, Senkronizasyonu ve Veri Füzyonu
Alt Sistemlerin Hızlı ve Maliyet Etkin Entegrasyonu

HAVELSAN ADVENT MARTI Hava Komuta Kontrol Sistemi’nin Özellikler:

Tehdit analizi ve tanımlanması
İstihbarat bilgisinin hızla ve yüksek hassasiyetle oluşturulması
Tüm algılayıcıların kontrolü ve senkronizasyonu
Elektronik Harp Destek
Akustik analiz
Hava, yer, su üstü ve su altındaki unsurların tespit edilmesi;
Dost, tehdit ve bağımsız unsurların ayrıştırılması
Hava, yer, su üstü ve su altındaki unsurların tespit edilmesi;
Dost, tehdit ve bağımsız unsurların ayrıştırılması
Elde edilen tüm verilerin taktik ekranda gösterimi
Haberleşme kanalıyla diğer birimlerden gelen verilerin gösterimi
Görüş alanı analizleri
Vektör tanımlama ve ölçme
En yakın nokta analizleri
Mesajlaşma kabiliyeti
Dosya paylaşımı
Uydu haberleşme desteği
Uçuş planı oluşturma ve bilgi paylaşımı
Seyrüsefer bilgisi üretimi ve bilgi paylaşımı
Uçuş profili analizleri
Yükseklik analizleri

Bunlara ek olarak sayılabilecek birçok yeteneğe sahip MARTI, insansız platformlarla da müşterek çalışabilmekte ve gelişmekte olan insansız deniz sistemlerini daha anlamlı kılmaktadır. Bunların yanında MARTI, donanmanın uçar unsurlarının şüphesiz denizaltı savunma, su altı ve su üstü harbi yeteneği daha da artırmaktadır.

HAVELSAN’ın ADVENT MARTI’yı Sahil Güvenlik Komutanlığına ait 3 CN-235 uçağına entegresi üzerine çalışmalarını gerçekleştiriyor. Ayrıca, TUSAŞ’la birlikte Aksungur SİHA’da da uçuş testleri gerçekleştirilen ADVENT MARTI, testlerin olumlu sonuçlanmasıyla ilk defa insansız bir hava aracına da uygulanmış olacak [1].

Böylece Aksungur’dan alınan görüntü ve veriler ADVENT kullanan tüm donanma unsurları ile paylaşılabilecek.