Türkiye bir yandan Meltem-II Projesi’ni yürütürken 2001 yılında Meltem-III Projesi’ni başlattı. Temmuz 2005’te İtalyan Alenia Aermacchi S.p.A ile 10 adet ATR-72-600’ün deniz karakol uçağına dönüştürülmesi için $219 milyon ABD Doları tutarında sözleşme imzalandı. Projede kullanılacak uçak olarak İtalyan Leonardo üretimi ATR-72/600 sivil yolcu uçağı platformu seçildi. ATR-72’ler düşük alım ve işletme maliyetleri, güvenilirliği sebebiyle tercih edildi.
Ekim 2009’da 10 adet deniz karakol uçağı 6’ya düşürülmüş ve 2 adet genel maksat uçağı temin edilmesi kararlaştırılmıştır. Deniz genel maksat uçakları C-72 (TCB-701/702) olarak adlandırılmış ve Mayıs/Ekim 2013’te teslim edilmiştir. Deniz karakol uçağı konfigürasyonundaki uçaklar da P-72 olarak adlandırılmıştır. Mayıs 2021’de üçüncü C-72 (TCB-703) deniz genel maksat uçağı teslim edilmiştir. Uçağın projenin gecikmesinden kaynaklı olarak ceza olarak ücretsiz temin edilip, edilmediği yönünde bilgi yoktur. C-72’ler Deniz Kuvvetlerinin personel ve ekipman intikalinde görev almaktadır.
2017’de teslim edilmesi planlanan P-72 deniz karakol uçakları yaşanan teknik aksaklıklar ve gecikmelerden ötürü teslimat takviminden uzaklaşmıştır. İlk P-72 TCB-751 deniz karakol uçağı 15 Aralık 2020 tarihinde Deniz Hava Komutanlığına teslim edilmiştir. İkinci uçak (TCB-752), 27 Şubat 2021 tarihinde; üçüncü (TCB-753) ve dördüncü uçak (TCB-754), 15 Aralık 2021 tarihinde; beşinci uçak TCB-855, 21 Ekim 2022 tarihinde teslim edilmiştir. Kalan son uçak da Mart 2023’te Deniz Hava Komutanlığına teslim edilmiştir.
ATR-72 deniz karakol uçakları P-235’lerden farklı olarak silah yüklerini kanat altlarında değil, gövdeye takılan podlarda taşıyabiliyor. ATR-72’lerin kanat tasarımı yük uygun yapıda değil. P-235’ler sadece Mk-46 hafif torpido atabilirken ATR-72’ler hem Mk-46 hem de Mk-54 hafif torpidolarını taşıyabiliyor. Ayrıca P-235’ler Link-11 veri bağı yeteneğine sahipken ATR-72’ler daha üstün Link-16 veri bağına sahiptir. ATR-72’lerin orta gövdede sağ ve solda olmak üzere iki adet faydalı yük paylonu bulunuyor. Her biri 450 kg yük taşıma kapasiteli bu paylonlarda hafif torpido ve su altı bombaları taşınabiliyor.
Türk ATR-72’lerinde gemisavar füzesi atabilme kabiliyeti bulunmuyor. İstendiği taktirde gerekli elektronik ve yazılımsal entegrasyon sonrası Türk ATR-72’leri paylonların taşıyabileceği uygun ağırlıkta anti-gemi füzeleri ile silahlandırılabilir. Modifikasyon sonrası ATR-72’ler SOM-J ya da ROKETSAN Atmaca ve Çakır gemisavar füzelerini taşıyabilir. Türk Donanmasına ek olarak ATR-72 üzerinden geliştirilen benzer deniz karakol uçakları İtalyan Hava Kuvvetlerinde ve Pakistan Donanmasında görev yapmaktadır. Malezya ve adı açıklanmayan bir Güney Doğu Asya ülkesi de ATR-72 deniz karakol uçağı sipariş vermiştir.
Türk Deniz Kuvvetleri Envanterindeki P/C-72 Deniz Karakol/Nakliye Uçakları:
- P/ATR-72: TCB-751/752/753/754/755/756
- C/ATR-72: TCB-701/702/703
P/C-72 Deniz Karakol/Nakliye Uçaklarının Özellikleri:
- Uzunluk: 27 metre
- Kanat Açılığı: 27 metre
- Yükseklik: 7.65 metre
- Boş Ağırlık: 13.3 ton
- Tam Yüklü Ağırlık: 23 ton
- Motor: 2 adet Partt & Whitney Kanada üretimi 2475 beygir güç üreten turboprop motor
- Seyir Hızı: 510 km/saat
- Menzil: 1528 km
- Uçuş İrtifası: 7600 metre
- Görüntüleme Sistemi: 65 km mesafeye kadar su üstü hedefleri teşhis yetenekli ASELSAN 200T FLIR kamerası
- Arama Radarı: 350 km menzilli Ocean Master 400
- Teknik Sistemler:
- Link-16 veri bağı (Uygun koşullarda 200 km+ bağlantı kurabilme)
- Amascos-300 yazılımı
- Aynı anda 16 sonobuoy dinleyebilen TMS-200 Aktif/Pasif Sonobuoy Akustik İşleme Sistemi
- TCAS II Trafik İkaz ve Çarpışmayı Önleme Sistemi
- R-3000 Elektronik Destek (ED) Sistemi
- AN/ASQ-508(V) Manyetik Anomali – MAD Boomu (Anten uzunluğu 4,5 metre ve ağırlığı yaklaşık 50 kg)
- LN-100G INS/GPS, ARS-700 (AIGS) Havadan Kurtarma Sistemi
- APX-113 IFF Sistemi
- Aselsan üretimi ASES-235M Entegre Elektronik Harp Kendini Koruma Sistemi
- MILDS AN/AAR-60 Füze İkaz Sistemi (MWS)
- AN/ALE-47 Karşı Tedbir Atma Sistemleri (CMDS)
- Mekanik taramalı Ocean Master 400 Radar, uygun hava koşullarında bir denizaltı periskobunu 1,000 feet irtifa ve 55 km’den tespit edebilirken; 100 metrekarelik alandaki bir devriye botunu 6,000 feet irtifa ve yaklaşık 166 km mesafeden tespit edebilmektedir.
Başkanlığımız tarafından yürütülen #MELTEM-3 Projesi'nde ilk P-72 Deniz Karakol Uçağı, düzenlenen törenle Deniz Kuvvetleri Komutanlığına teslim edildi.
Hizmete giren ilk P-72 Deniz Karakol Uçağı, Mavi Vatanın kontrolü ve korunması için önemli bir kuvvet çarpanı olacak. pic.twitter.com/Frk0o7Zfbw
— SSB (@SavunmaSanayii) December 11, 2020
