Yara Savunmanın Hayati Önemi
Gemiler için deniz, hem yaşam alanı hem de en büyük tehdittir. Su altından ya da su üstünden gelen her hasar, geminin dengesini, manevra kabiliyetini ve hatta hayatta kalmasını doğrudan etkiler. İşte bu nedenle, yara savunma yetkinliği, modern denizcilikte hayati bir eğitim alanıdır.
Gemilerin su üstünde kalabilmesi, sadece fiziksel yapısına değil, mürettebatın ani hasar durumlarına vereceği doğru tepkiye de bağlıdır. Özellikle savaş gemilerinde, bir çatışma anında veya bir mayın/füze saldırısı sonrasında alınan hasarın doğru yönetilmesi, gemi ile birlikte tüm personelin hayatını kurtarabilir. Yara savunma, denizcilikte yangınla mücadele ve su tahliyesi gibi temel konularla birlikte en kritik hayatta kalma becerilerindendir. Bu nedenle modern donanmalar, sadece teknik donanıma değil, eğitilmiş personele de yatırım yapar.
Dünyadan Örnekler: Kim, Nasıl Eğitim Veriyor?
ABD Donanması, “Wet Trainer” adını verdiği sistemlerde mürettebata gerçek su dolum senaryolarıyla hasar kontrol eğitimi veriyor.
İngiliz Kraliyet Donanması, Portsmouth’taki “Damage Control Instructional Unit(DRIU)” ile hem gövde hasarı hem de yangın senaryoları uyguluyor. DRIU, Royal Navy bünyesinde gemilerde meydana gelebilecek “hasar kontrolü” (damage control) durumlarına karşı personeli eğitmek üzere kurulmuş bir eğitim birimidir.
Japonya, Güney Kore ve Avustralya gibi ülkeler de gemi içi eğitimlerde simülasyon sistemlerine büyük yatırım yapıyor.
Bu sistemlerin ortak özelliği: gerçeğe yakın ortam, tekrar edilebilir senaryolar ve güvenli eğitim.
ABD Donanması’nın “Buttercup” Sistemi
Modern donanmalar, gemi hasar durumlarında personelin reflekslerinin gelişmesi için sadece teorik eğitimle yetinmez. Gerçeğe yakın, fiziksel eğitim ortamları oluşturmak artık temel bir ihtiyaçtır.
ABD Donanması, bu alandaki öncülerden biridir. “Buttercup” adıyla bilinen bu eğitim sistemi, Officer Training Command Newport bünyesinde yer alan bir gemi hasar kontrolü (damage control) simülasyon tesisidir.
Buttercup, resmi adıyla Damage Control Wet Trainer, donanma personeline temel hasar kontrol eğitimi vermek için kullanılan bir platform. Sistem, kontrollü su dolumu, tekne yalpa etkisi ve fiziksel müdahale uygulamaları gibi unsurları barındırıyor.
Özellikler:
Eğitim modülü: 48 ft (14,6 m) uzunluk, 24 ft (7,3 m) genişlik, 8 ft (2,4 m) güverte yüksekliği
Yaklaşık 38 ton ağırlık
Yerleştirildiği havuz: Yaklaşık 140.000 litre (37.000 galon) tatlı su kapasitesine sahip
Asimetrik havuz derinliği (sancak: 1,5 m / iskele: 2,4 m) ile eğim oluşturuluyor → Bu yapı, “sharp list” (ani yatış) simülasyonu sağlıyor
Tesis içinde 8 farklı eğitim bölmesi bulunuyor: Fan odası, Damage Control Central, Onarım İstasyonu, depolar, yatakhane bölmesi vb.
Depo ve yatakhane alanları kontrollü şekilde suyla doldurulabiliyor
Eğitim İçeriği:
Yaklaşık 3 saat sınıf içi teorik eğitim + 2 saat uygulamalı eğitim
Uygulamada öğretilen temel teknikler:
Shoring (destekleme)
Plugging (delik kapama)
Patching (yama yapma)
Dewatering (su boşaltma)
Hem subay adayları hem de aktif donanma personeli ve yedek birlik personeli bu ortamda acil durumlara nasıl müdahale edeceğini birebir yaşar.
Türkiye’nin Çözümü: Simetran DCS Yara Savunma Simülatörü
Meteksan Savunma’nın geliştirdiği Simetran DCS Yara Savunma Simülatörü, bu alandaki dünya standartlarına uygun şekilde tasarlanmış bir sistemdir. SIMETRAN markası altında sunulan Simetran DCS, Türk Deniz Kuvvetleri başta olmak üzere dost ve müttefik ülkelere de ihraç edilmiştir.
Simetran DCS; Damage, Control, Simulator kelimelerinin kısaltmasından oluşuyor. Simetran DCS Yara Savunma Simülatörü, savaş ve sivil gemi personelinin, su alma, boru patlaması, yangın ve benzeri acil durumlara karşı en gerçekçi ortamda eğitim almasını sağlıyor.
Simetran DCS Neler Sunuyor?
Simülatör, gerçek bir savaş gemisinde yara alınmış gibi detaylı senaryoları canlandırıyor. Eğitilen personel, aşağıdaki yetenekleri birebir uygulama fırsatı buluyor:
- Payanda atma ve tapalama teknikleri
- Su ve duman tahliyesi
- Boru ve gövde yama uygulamaları
- Arıza kablosu çekme
- Muharebe koşullarında raporlama
- Yalpa etkisi ile -15/+20 derece açıda eğitim
- 50’den fazla yara türüyle senaryo zenginliği
- Otomasyon destekli senaryo tekrarı ve değerlendirme
Eğitim sonunda performans ölçümü yapılabiliyor; böylece zayıf noktalar anında tespit edilip tekrar eğitimi mümkün hale geliyor.
Yara Savunmadan Tümleşik Eğitim Sistemlerine: SIMETRAN
Yara savunma alanında kazandığı tecrübe ve teknolojik altyapı üzerine inşa edilen Simetran DCS, artık Meteksan Savunma’nın yeni küresel markası SIMETRAN çatısı altında sunuluyor.
2025 IDEF Fuarı’nda tanıtılan SIMETRAN, Meteksan’ın tüm simülasyon ve eğitim çözümlerini bir araya getirdiği, bütüncül bir yapı. “Simulation & Training” kelimelerinden türeyen bu marka, farklı görev alanlarına özel olarak geliştirilen üç ana sistemi kapsıyor:
- Simetran DCS – Yara Savunma Simülatörü
- Simetran FTS – Yangın Eğitim Simülatörü
- Simetran HUET – Helikopterden Suya Kaçış Simülatörü
Bu geçişle birlikte Simetran DCS, yalnızca bağımsız bir ürün değil; denizcilik ve havacılık eğitimi için geliştirilen, ölçülebilir ve tekrarlanabilir eğitim sistemlerinin bir parçası olarak daha geniş bir çözüm ailesi içinde konumlanıyor.
Uluslararası Alanda Tercih Edilen Türk Teknolojisi
Meteksan Savunma’nın geliştirdiği Simetran DCS Yara Savunma Simülatörü, şu ana kadar Güney Kore, Umman, Katar ve Endonezya ve Türkiye olmak üzere 5 farklı ülkenin donanması tarafından tercih edildi. Bu ülkelerden biri olan Kore Cumhuriyeti, 2017 yılında başlayan iş birliğiyle iki farklı sistemin kurulumunu gerçekleştirdi. Meteksan, bu projelerde hem tasarım hem de danışmanlık görevini üstlendi.
Türk Deniz Kuvvetleri de DCS sistemini 2017’den bu yana Gölcük’teki Yıldızlar Su Üstü Eğitim Merkezi Komutanlığı bünyesinde aktif olarak kullanıyor.
Meteksan Savunma üretimi Yara Savunma Simülatörü Endonezya Deniz Kuvvetleri envanterine girdi. Endonezya, Yara Savunma Simülatörünü kullanan 5. ülke oldu.
Meteksan Savunma üretimi Yara Savunma Simülatörü Endonezya Deniz Kuvvetleri envanterine girdi.
Endonezya, Yara Savunma Simülatörünü kullanan 5. ülke oldu. @MeteksanSavunma pic.twitter.com/7PTvpIf6wV
— MaviVatan.net (@mavivatannet) June 6, 2024
Stratejik Değerlendirme
Simülasyon teknolojileri, sadece eğitim verimliliğini artırmakla kalmaz; maliyet ve riskleri de minimize ederek personelin hayatta kalma şansını yükseltir. DCS, bu anlamda hem Türk Deniz Kuvvetleri’nin hem de dost/müttefik ülkelerin deniz güvenliğine yönelik eğitim altyapısını ileri taşıyor. Türkiye’nin savunma sanayii ihracatında dikkat çeken bu ürün, deniz güvenliği alanında bilgi ve teknoloji üreten bir merkez olma hedefimizin somut bir örneğidir.
