Phalanx CIWS Yakın Hava Savunma Sistemi ~ Mavi Vatan

Phalanx CIWS (Close-in Weapon System/Yakın Savunma Silah Sistemi) ABD’li General Dynamics (bugün Raytheon) firması tarafından anti-gemi füzelerine karşı geliştirilen su üstü unsurlarının yakın mesafe hava savunması için kullanılan bir CIWS sistemidir. Başta ABD, Japonya, Güney Kore, İngiltere, Türkiye olmak üzere çok sayıda donanmanın kullandığı kendisini kanıtlamış ve üstün performanslı bir silah sistemidir.

Döner taban üzerine yerleştirilmiş 6 namlulu 20 mm çapta M61 Vulcan makineli topu silah sistemi kurulu Phalanx, yüksek ateş gücü, bilgisayar kontrollü otonom görev kabiliyetli ve radar güdümlü bir silah sistemidir. Geminin diğer hava savunma unsurlarından ayrı bir paket olarak görev yapan Phalanx arama, tespit, tehdit değerlendirme, gözlem, müdahale ve imha değerlendirmesi olmak üzere genellikle birden çok entegre sistem tarafından yürütülen görevleri otonom olarak tek başına yapabilmektedir.

*General Dynamics Phalanx CIWS Prototipi (DL-10) USS King-1973*

Phalanx ABD Donanmasının en güvendiği hava savunma sistemlerinden biridir. ABD Donanmasındaki çoğu savaş gemisinde son kademe hava savunma silahı olarak görev yapmaktadır. Sistem personel kaynaklı sorunların giderilmesi amacyla tamamen otonom olarak çalışmaktadır. Sistemin haznenin içinde radar bulunuyor. Tehdidi tespit edip, imha ediyor. Phalanx 20 mm çapında seyreldilmiş uranyum içeren mermiler kullanılıyor. Dünyadaki en sert malzemelerden biri olan uranyum ile mermiler hedefe çarparak infilaka sebep oluyor.

Phalanx CIWS Block-0 versiyonun üretimi 1978 yılında başlamıştır ve 1980 yılında ilk defa (CV-43) USS Coral Sea uçak gemisine entegere edilmiştir. Ardından 1988 yılında ilk kurulumu gerçekleştirilen Block-1 ve 1999 yılında hizmete alınan Block-1B versiyonları ile günümüze kadar gelmiştir. Block-1B üzerinde de zaman içinde küçük çaplı elektronik ve yazılımsal iyileştirme işlemleri gerçekleştirilmiş olsa da son büyük yenilik Block-1B varyantı üzerinde yapılmıştır. Phalanx Block-1B varyantı yakın hava savunmasının yanında yakın mesafe yüzey ve kıyı hedeflerine karışı kullanım, İleri Dönük Kızılötesi (FLIR) sensör eklenmesi, artırılmış mühimmat kapasitesi, yaklaşık 40 cm uzatılmış ve yüksek oranda sağlamlaştırılmış namlu, geliştirilmiş radar ve elektro optik sistemleri ile uçak, helikopter, İHA, gemi karşıtı mühimmatlar, küçük boyutlu yüzey hedefleri, kısa mesafe kıyı hedefleri gibi geniş görev yelpazesinde uzun yıllardan beri 20’nin üzerinde donanmaya hizmet vermektedir.

*Gabya Sınıfı (F-490) TCG GAZİANTEP’in Kıç Kısmında Bulunan Phalanx CIWS*

Türk Deniz Kuvvetleri envanterindeki 8 adet Gabya sınıfı fırkateynlerde 1’er adet; 2 adet Akar sınıfı tanker gemide 1’er adet; TCG Osmangazi L 1 adet; 2 adet Bayraktar Sınıfı LST Tank Çıkarma Gemisinde 2’şer adet olmak üzere toplam 15 adet Phalanx CIWS görev yapmaktadır.

Türk Deniz Kuvvetleri Phalanx CIWS’ı savaş gemilerinin savaş yönetim sistemine entegre etmiştir. Phalanx böylece hem otonom olarak hem de savaş yönetim sistemi vasıtasyla personel kontrolü ile kullanılabilmektedir. Böylece otonom özelliğin avantajları kullanılıp, dezavantajları yok edilmektedir. Phalanx geminin radarlarına bağlı kullanıldığında çok daha etkin, elektronik harbe dayanıklı hale gelmektedir. Geminin ana radarı Phalanx’a çok daha etkin bir tarama yeteneği sağlamaktadır. Türk Deniz Kuvvetleri Gabya sınıfı fırkateynlerdeki 8 adet eski versiyon Phalanx’ı modernize etmek istiyor. ABD uzun süredir modernizasyon için gereken kitleri teslim etmedi. Bayraktar Sınıfı LST’lerde kullanılan Phalanx’lar da geç teslim edilmişti.