Ocak 1997’de Hindistan’ın ilk uçak gemisi olan INS Vikrant’ı (R-11) hizmetten çıkaran Hint Donanması, 1999’da dönemin Hindistan Savunma Bakanı George Fernandes’in emriyle yeni ve modern bir uçak gemisi için çalışmalara başladı.
2001’de ülkenin en büyük tersanesi olan Cochin Tersanesi (CSL), 32.500 ton ağırlığında rampalı ve STOBAR (Kısa Kalkış Bariyer Durdurmalı İniş) prensibiyle çalışan uçak gemisini tanıttı. ‘Project-71 Hava Savunma Gemisi’ olarak adlandırılan uçak gemisi, Hint Donanması Deniz Tasarım Müdürlüğü tarafından tasarlanmaya başlandı ve Ocak 2003’te Hint Hükümeti resmi olarak Proje’ye onay verdi. Ağustos 2006’da kadarki dönemde mevcut gelişmeler göz önünde bulundurularak projede birçok değişiklik yapıldı. Projenin adı ‘Hava Savunma Gemisi’nden ‘Yerli Uçak Gemisi’ne (IAC) dönüştürüldü ve tonajı 32.500 tondan ilk önce 37.500 tona ardından +40.000 tona yükseltildi. Ek olarak 252 metre (827 ft) planlanan geminin uzunluğu 262 metreye (860 ft) uzatıldı.
Gemiyi yüksek yerlilikle üretmek isteyen Hindistan, projeye kamu ve özel sektör olmak üzere 550 şirketi dahil etti. Gemide kullanılacak çeliğin üretimi için Savunma Metalürjisi Araştırma Laboratuvarı (DMRL) ve Steel Authority of India Limited (SAIL), özel tesisler kurdu.
INS Vikrant yerli Hint çeliği ile üretilen ilk gemidir. Gemide kullanılacak General Electric LM-2500 gaz türbin motorları, Hint kamu iştiraki havacılık şirketi olan HAL’de (Hindustan Aeronautics Limited) lisans altında üretilmiştir.
28 Şubat 2009 günü CLS’de INS Vikrant (IAC-1) kızağa kondu. Modüler olarak inşa edilen INS Vikrant, 12 Ağustos 2013 tarihinde denize indirildi. Çeşitli zamanlarda kuru havuza çekilen geminin yapım ve donatım faaliyetleri Şubat 2020’de tamamlandı. Bazı silahların ve uçuş sistemlerinin entegrasyonu ileri tarihlere ertelendi. INS Vikrant’ın Eylül 2020’de liman testleri tamamlandı ve ilk aşama açık deniz testleri geçildi fakat entegrasyon ve diğer sorunlardan ötürü Temmuz 2021’de testlere başlanacağı açıklandı.
Nisan 2021’de 150 km menzilli Barak-8 hava savunma füzelerinin entegrasyonu yapıldı. Ağustos 2021’de başlanan ilk aşama deniz testler aynı ayın içerisinde tamamlandı. İkinci faz testler Ekim 2021’de; Ocak 2022’de son aşama testler tamamlandı. Geminin maliyeti 2020 itibariyle 3.13 milyar $’a ulaşmıştır. Ağustos 2022’de INS Vikrant’ın hizmete girmesi planlanmaktadır. Geminin hizmete girdiği zamana kadarki toplam maliyetinin 3.5 milyar $’a ulaşması beklenmektedir. Bir sene sonra da gemi, üzerine seçilecek savaş uçağıyla aktif olacaktır.
2020 yılında Donanma, bütçe kısıtlamalarından ötürü gemide kullanılması planlanan 56 adet sabit ve döner kanatlı hava aracı sayısını 36’ya indirmiştir. Hint Donanma Havacılığı (INAS), INS Vikrant için INS Vikramaditya uçak gemisinde de kullanılan Rus yapımı Mig-29K gemi tabanlı savaş uçağını tercih etmemiştir. Mig-29K’nın seçilmemesinde çok kısa zaman içerisinde yaşanan 3 kaza etkili olmuştur. 3 kazanın 2’si motorlardan kaynaklı gerçekleşmiştir. Her ne kadar INAS ve Rus üretici Mikoyan, motor sorununun çözüldüğünü iddia etse de Hindistan, IAC-1 için farklı çözümlere yönelmiştir.
Çözümlerden ilki Hindisyan’ın yerli savaş uçağı HAL LCA Tejas’ın uçak gemileri için geliştirilmiş versiyonu olacak çift motorlu HAL TEDBF’dir. Uçak her ne kadar LCA Tejas üzerinden geliştirilecek olsa da birçok farklılık barındıracaktır. 2026 yılında HAL TEDBF’nin ilk uçuşunun yapılması planlanmaktadır ve 2030’larda Hint Donanması uçak gemilerinde hizmete girmesi planlanmakta.
Gelecek 10 yılı uçaksız geçirmek de istemeyen Hindistan Donanması, ara çözüm olarak Batılı deniz tabanlı bir uçağı bir süre kullanacaktır. Fransız Dassault Aviation üretimi Rafale-M’nin rampalı pistlerden kalkan bir modelini Hindistan’a teklif etmiştir. Amerikan Boeing de F/A-18E/F Super Hornet III’ü teklif etmiştir. İki uçağında testleri halen devam etmektedir fakat Hindistan Hava Kuvvetlerinin Rafale siparişleri ve aktif kullanımı göz önünde bulundurulduğunda Donanma’nın Rafale-M’i seçmesi muhtemeldir.
LCA Hal Tejas’ın uçak gemisi üzerinde testleri yapılmıştır. Uçak başarıyla gemiye iniş kalkış denemeleri yapmıştır.
INS Vikrant (IAC-1) kızağa konduktan sonra birçok kez gecikmeye ve ertelemeye tabii tutulmuştur. Gemi kızağa konduktan sonra Cochin Tersanesinde genişletme çalışması yapılmıştır ve bu çalışma denize indirilmeyi bir yıl ertelemiştir. Geminin tahrik sisteminde görev yapan Elecon şirketi, ana dişli kutularının geç teslim etmiştir.
Geminin havacılık sistemlerini üreten Rusya merkezli şirket, teslimatta takvimin çok dışına çıkmıştır. Ek olarak Hint Donanması ve Cochin Tersanesinin yaşadığı yetişmiş personel, teknoloji ve tecrübe eksikliği hem takvimin dışına çıkılmasına hem de maliyetlerin planlananın dışına çıkılmasına neden olmuştur. Tüm bu problemlere ek olarak COVID-19 pandemisi de projeyi derinden yaralamıştır. Aralık 2018’de teslimi planlanan geminin Ağustos 2022’de teslimi ön görülmektedir. Proje için 500 milyon $ kaynak ayrılmışken toplam maliyet %600’ü artmıştır.
Uzmanlar INS Vikrant ile ilgili birçok soruna değinmektedir.
- Gemide bulunan güverte asansörleri oldukça küçüktür. Her seferde bir uçak veya helikopter güverteye çıkarılabilmektedir. Güverte asansörleri savaş durumlarında birim zaman içerisinde ne kadar hava aracının operasyonel olacağını etkileyen önemli bir husustur.
- İkinci faz deniz testlerinde yayınlanan videolarda, geminin sakin sularda yunuslama yaptığı gözlemlendi. Geminin denge ve ağırlık merkezinden kaynaklanan sorunlardan ötürü yunuslama yaptığı iddia edilmektedir.
- Gemideki sabit ve döner kanatlı hava araçlarının pistleri birbirlerini olumsuz yönde etkilemektedir. Operasyon durumlarında çakışmalar mümkündür.
- Uçakların pistten kalkması için planlanan yol, adanın çok geri kısmında kalmaktadır. Uçakların çok geriden kalkış yapması, güverte operasyonlarını kısıtlamaktadır.
(IAC-1) INS Vikrant Uçak Gemisinin Özellikleri:
- Uzunluk: 262 metre (860 ft)
- Genişlik: 62 metre (203 ft)
- Yükseklik: 59 metre (194 ft)
- Draft (su çekimi): 8.4 metre (28 ft)
- Deplasman: 45.000 ton
- Tahrik: (HAL lisans altında üretim) 4 adet General Electric LM-2500 gaz türbin motor ve 2 adet Electron COGAG şanzıman, 120.000 hp
- Hız: 30 knot (56 km/s)
- Menzil: 8.000 deniz mili (15.000 km)
- Mürettebat: 196 subay, 1449 denizci olmak üzere toplam 1645
- Öz savunma: 2 adet 32’li VLS’de (minimum 500 metre/maksimum 150 km menzilli) Barak-8 hava savunma füzeleri, 4 adet Oto Melara üretimi 76 mm top, 4 adet AK-630 CIWS yakın hava savunma sistemi
- Radar ve sensörler: İsrailli Elta üretimi EL/M-2248 MF-STAR AESA radarı, İtalyan Selex üretimi RAN-40L 3D L-Bant Hava Gözetleme Radarı
- Elektronik harp: DRDO Shakti EW süiti
- 2 adet güverte asansörü
- 10.000 m2 uçuş güvertesi
- 14° derece eğimli atlama rampası
- Hava araçları: 26 adet sabit kanatlı savaş uçağı ve 10 adet helikopter (Kamov Ka-31, Sikorsky MH-60R, Westland Sea King, HAL Dhruv)
İlgili Yazılarımız:
