Çok Amaçlı Mini Denizaltı (ÇAMD) Geliştirme Projesi, 02 Temmuz 2021 tarihinde Savunma Sanayii Başkanlığı’nın Sefine Tersanesi ile yürüttüğü DİMDEG Projesi’nin Teknoloji Kazanım Yükümlülüğü çerçevesinde İstanbul Teknik Üniversitesi’nin bir iştiraki olan DATUM Denizaltı Teknolojileri ve Uygulamalı Müh. A.Ş. tarafından yürütülen bir AR-GE projesidir.
Projede ana amaç Türk Savunma Sanayii şirketlerinin “denizaltılar için geliştirdiği sistemlerin entegre edilebileceği ya da test yardımcısı niteliğinde bir platform” geliştirmektedir. 4 Mürettebatın görev yapacağı mini denizaltıda fuel-cell, sonar modülleri, torpido ve torpido aldatıcıları gibi birçok sistem test edilebilecek. Denizaltıda 4 adet 100cm x 50cm x 50cm ebatlarında faydalı yük haznesi vardır. 400 kg ağırlığa ve 5 kWh elektrik tüketimine sahip sistemlerin testi denizaltı testi yapılabilecek.
Gelecek zaman içerisinde test denizaltısından üzerinden SAT intikal aracı (SDV), denizaltı kurtarma aracı (DSRV), insansız sualtı aracı ve turistik denizaltı geliştirilebilir.
12 metre uzunluğa sahip olacak ÇAMD, tır dorsesinde kara yolunda taşınmaya uygun olarak geliştirildi.
8 metrelik boya ve 2 metre çapa sahip ana mukavim tekneyi inşa etmeden önce üretim tekniğinin denenmesi amacıyla 2 metre boya ve 1,5 metre çapa sahip küçük ölçekli mukavim tekne üretildi ve 11 Temmuz 2023 günü İğneada açıklarında test dalışı yapıldı.
400 metrede 40 bar basınç altında 45 dakika kalan teknede herhangi bir bozulma olmadı ve 8 metrelik mukavim teknenin üretimi başladı. 2023’ün Ekim ayında asıl teknenin üretimi tamamlandı.
ÇAMD, Türk Loydu onaylı ilk yerli tasarım denizaltıdır. Ekim ayı itibariyle ÇAMD’nin Detay Tasarım Aşaması tamamlandı. Türk Loydu, ÇAMD’nin 51 adet Detay Tasarım Dokümanını inceledi ve Plan Onay Süreci tamamlandı.
Denizaltıda ana dalma, trim ve ayar sarnıç sistemleri ve bunlara ait pompa ve basınçlı hava devreleri yer almaktadır. Araca özel geliştirilmiş bir elektrik ve kontrol sistemi ve bu sisteme bağlı tip-onaylı kontrol sistemleri, basınç, muhtelif gaz, seviye ve yangın sistemleri başta olmak üzere sensör grupları yer almaktadır. İleri yönlü sonar, altimetre ve radar sistemleri bulunan mini denizaltının seyrüseferi su üstünde GPS ve su altında dopler hız ölçeri ile entegre edilmiş özel bir ataletsel seyir sistemi ile sağlanmaktadır. ÇAMD’nin iki adet katlanabilir direği ve bunun üzerinde muhtelif haberleşme seyrüsefer sistemlerine ait antenleri ve 360 dereceyi görebilen bir elektrooptik kamerası yer almaktadır. Acil durum kurtarma sistemleri, kurtarma şamandırası ve ırgat demir aksamı bulunmaktadır.
ÇAMD kapsamında Türkiye’de yerli olarak geliştirilecek insanlı/insansız denizaltı çalışmalarında da kullanılacak su soğutmalı bir elektrik motoru Femsan DC motor fabrikası ile yerli ve milli olarak geliştirilmiş ve Türk Loydu tarafından sertifikalanmıştır. Çok Amaçlı Mini Denizaltı’ya ASELSAN tarafından geliştirilen denizaltı sonarlarının, ROKETSAN tarafından geliştirilen Orka hafif torpidosu ve ASPİLSAN tarafından geliştirilen hidrojen yakıt pilinin entegrasyonu ile ilgili ön çalışmalar yapılmıştır.
DATUM Çok Amaçlı Mini Denizaltının Genel Özellikleri:
- Uzunluk: 12 metre (8 metre mukavim tekne uzunluğu)
- Çap: 2 metre
- Dalış Derinliği: 300 metre
- Operasyon Sürati: 4 knot
- Azami Sürat: 8 knot
- Seyir Süresi: 4 knot ile 20 saat
- Mürettebat: 4
- Ana Tahrik: Elektrik motoru, yedi kanatlı pervane, kurşun-asit batarya
- Klaslama: Türk Loydu
Hali Hazırda Türkiye’de Yürütülen Yerli Denizaltı Projeleri:
