1990’lardan itibaren havuzlu çıkarma gemisinin hayalini kuran Türkiye, Nisan 2007’de bilgi istek dokümanı yayınladı ve BİD’e yerli-yabancı 31 şirket cevap verdi. 2 yıla yakın değerlendirmenin ardından Şubat 2010’da 7 yerli şirkete ‘teklife çağrı dosyası’ yayınlandı. 3 yerli şirket yabancı ortaklıkları ile tasarladığı gemiler ile teklife çağrı doyasına cevap verdi. TCG ANADOLU’ya giden yolda TCG Levent gibi tasarımlar gözden geçirildi.
- Koç Holding iştiraki RMK Marine İngiliz BAE Systems ile tasarladığı LHD,
- Kaptanoğlu Holding iştiraki Desan Tersanesi Çinli Yuzhao Sınıfı LPD,
- Turkon Holding iştiraki Sedef Tersanesi İspanyol Navantia Tersanesi üretimi Juan Carlos I’i baz alan LHD,
ile Savunma Sanayii Müsteşarlığına (SSM) tekliflerini sundular.
26 Aralık 2013 tarihinde SSM, Sedef Tersanesi ile görüşmelerin başlayacağını duyurdu. Uzun süren görüşmelerin ardından 01 Haziran 2015 tarihinde SSM ile Sedef Tersanesi arasında 1 adet “Çok Maksatlı Amfibi Hücum Gemisi” için sözleşme imzalandı. 30 Nisan 2016 tarihinde amfibi gemisinin ilk sacı kesildi.
(L-400) TCG ANADOLU adı verilen amfibi gemisi, Eylül 2010’da İspanyol Donanmasında hizmete giren (L-61) Juan Carlos-I amfibi gemisini baz almaktadır. TCG ANADOLU yapı itibariyle selefi Juan Carlos I’e oldukça benzese de Türk Donanmasının isterleri ile özelleştirilmiş ve Juan Carlos’tan elde edilen tecrübeler doğrultusunda mükemmelleştirilmiştir. TCG ANADOLU’nun yapımından önce DzKK’den bir subay, bir süre Juan Carlos’ta görev yaparak gemi hakkında detaylı rapor hazırladı.
Juan Carlos ve kardeş gemilerinde kullanılan ve titreşime sebebiyet veren gaz-türbin makinalar, ANADOLU’da tercih edilmemiştir. Gaz-türbin yerine dizel makine kullanılmıştır. Gemini öz savunması ve havuzu da Juan Carlos’tan farklıdır.
114 bloktan ANADOLU’nun ilk bloğu Şubat 2018’de konuldu ve 4 Mayıs 2019 tarihinde gemi, denizle buluştu. Zaman içerisinde geminin teslim tarihinde birçok değişiklik oldu. 21 Ocak 2023 tarihinde geçici teslimi yapıldı ve 10 Nisan 2023 günü resmen Türk Deniz kuvvetlerinde hizmete girdi. TCG ANADOLU hali hazırda Türk Donanmasının ‘Sancak Gemisi’ olup en yüksek deplasmana sahip gemisidir. TCG ANADOLU uçak gemisi DEĞİLdir. Operasyonel konsept, teknik ve fiziki kapasite bakımından LHD‘ye (Landing Helicopter Dock-Havuzlu Helikopter/Çıkarma Gemisi) daha yakındır. TCG ANADOLU’nun mottosu ‘İki Mavi Tek Vatan‘dır.
TCG ANADOLU’da en az 30 yataklı tam teşekküllü, 2 adet ameliyathane, yanık tedavi, basınç odası, diş tedavi ve yoğun bakım ünitelerine sahip bir hastane bulunuyor.
Gemide yerlilik oranı ~%70’tir. 131 alt yüklenici firma vardır. Geminin muharebe sistemleri ASELSAN ve HAVELSAN ortaklığıyla geliştirilmiştir. Gemini uçuş güvertesinin kaymaz kaplaması HeliPLAT, DURATEK ve Sedef Tersanesi iş birliği ile uygulandı. Güvertede kullanılan primer, kaymaz kaplama ve markalama boyası HeliPLAT danışmanlığında DURATEK A.Ş tarafından yerli olarak üretildi. HAVELSAN ürünü GENESIS-ADVENT Savaş Yönetim Sistemi, ASELSN ürünü SMART-S Mk-2 3 Boyutlu Arama Radarı, ARES-2N(V) 2 Radar Elektronik Destek Sistemi, Denizgözü-AHTAPOT Sistemi, Piri Kızılötesi Arama ve Takip Sistemi, AREAS-2N Radar Sistemi, iki seyir radarı, bir Hava Aracı Tespit ve Kontrol Radarı, bir Hassas Yaklaşma Radarı, iki Elektro-Optik Arama Sistemi, KALKAN Chaff/Kızılötesi (IR) Dekoy Atım/Kontrol Sistemi, Hızır tabanlı Torpido Karıştırma ve Aldatma Sistemi, Armelsan ürünü ARAS-2023 Dalgıç Tespit Sonarı vb. birçok yerli sistem, yazılım ve ekipman TCG ANADOLU’da kullanılmıştır.
(L-400) TCG ANADOLU’nun Görevleri:
- Amfibi harekât
- Doğal afetlerde yardım ulaştırma
- Hastane gemisi
- Muharip olmayanların tahliyesi harekâtı
TCG ANADOLU’da Kara Araçları:
ANADOLU kızağa konurken onda görev alacak özel araçlar için de özel ihaleler açıldı. Mart 2017’de FNSS ile 27 adet Zırhlı Amfibi Hücum Aracı (ZAHA) için sözleşme imzalandı. Geminin ağır yük garajı 13 adet tank, 27 adet ZAHA, 6 adet ZPT, 33 adet çeşitli araç ve 15 römork kapasitelidir.
TCG ANADOLU’da Deniz Araçları:
Geminin havuzu, kardeş gemilerinde olduğu gibi ikiye bölünmüş değildir. Gemi havuzunda 4 adet LCM veya 2 adet LCAC ve 2 adet LCVP bulunmaktadır. LCM’ler Navantia lisansı ile Sedef Tersanesi’nde üretilmiştir. LCVP’lerin de üretimi yapılmıştır fakat LCAC (hava yastıklı çıkarma gemisi) temini yapılmamıştır. ANADOLU’ya S/İDA (Silahlı İnsansız Deniz Aracı) konuşlandırılması konuşulmaktadır.
Havuzun iç kaplamasında sağlam yapısı sebebiyle tik (teak) ağacı kullanılmıştır.
TCG ANADOLU’da Hava Araçları:
2018’de Türkiye’nin TCG ANADOLU’da kullanılmak üzere 16 adet F-35B için talepname hazırladığı iddia edilmiştir. F-35B STOVL (kısa kalkış dikine iniş) savaş uçağı için resmi bir sipariş oluşmadı ancak DzKK’nin F-35B istediği açık olarak getirilmekteydi. 2019’da Türkiye’nin F-35 programından çıkarılmasıyla F-35B düşüncesi de rafa kalktı. F-35B’ye en çok benzeyen uçak olan Boeing AV-8B Harrier II savaş uçağı gündeme geldiyse de uçağın yaşlı, aktif üretim hattının bulunmaması ve maliyet gibi birçok nedenden ötürü AV-8B Harrier II alımı gerçekleşmemiştir.
F-35’ten boşalan yerin bir ölçüde doldurulması için farklı platformlara ağırlık verildi. Baykar Bayraktar TB-2 üzerinden gemi konuşlu, kanatları katlanabilen Bayraktar TB-3’ü geliştirdi. Ek olarak Bayraktar Kızılelma’nın da TCG ANADOLU’da konuşlanacağı açıklandı. 2021’de yapılan açıklamalarda TB-3’ün kalkması için mancınık benzeri bir sistemi ihtiyaç olduğu açıklandıysa da güncel açıklamalarda TB-3’ün herhangi bir ek desteğe ihtiyaç olmadan kalkacağı ve ineceği açıklanmıştır. Ek olarak Bayraktar Kızılelma MİUS’un da ek desteksiz kalkarken inişlerde halata ihtiyaç duyacağı belirtilmiştir. 2024’te Bayraktar TB3; 2025’te Bayraktar Kızılelma TCG ANADOLU’ya konuşlandırılacak. S/İHA konuşlandırılmasının tamamlanmasıyla ANADOLU, Dünya’nın ilk S/İHA gemisi olacaktır.
TUSAŞ üretimi Hürjet ileri jet eğitim ve yakın hava desteği uçağının da ANADOLU’dan kalkabileceği açıklanmıştır. TUSAŞ Anka-III’ün TCG ANADOLU’da konuşlanması için herhangi bir olumlu ya da olumsuz söylem yoktur. Hürkuş Test Pilotu Murat Özpala, Hürkuş’un TCG ANADOLU’da kullanılmasıyla ilgili olarak “ihtiyaç olması halinde gerekli adaptasyonun yapılabileceğini, iniş için herhangi bir ek araca ihtiyaç yokken, kalkışta ek güce ihtiyaç olduğu” belirtmiştir.
Türk Silahlı Kuvvetlerindeki Anka, Aksungur, Akıncı, F-4, F-16 ve gelecekte envantere girecek KAAN’ın (Milli Muharip Uçak) TCG ANADOLU’da kullanılması teknik açıdan mümkün değildir.
TCG ANADOLU’nun asli görevi amfibi operasyonlar olduğu için bu görevlerde karaya çıkacak unsurları destekleyecek gemi konuşlu saldırı helikopteri ihtiyacı da geminin teslim tarihi yaklaştıkça etkisini arttırmıştır. Hali hazırda Batı’da üretimi devam eden tek gemi konuşlu saldırı helikopteri ABD’li Bell üretimi AH-1Z Viper ve AH-1Z’nin ABD’den teminin de zorluk öngörüldüğü için farklı bir çözüme yönelinmiştir. Kara Havacılık Komutanlığının 90’larda ve 2000’lerin başında temin ettiği Bell AH-1W Super Cobra helikopterleri Mart 2022’de yapılan mutabakat ile DzKK’ye devredilmiştir. AH-1W’ler özünde deniz helikopteri olup DzKK’ye devri ile gri tonlarına boyanmıştır. Ek olarak T-929 Atak-II’nin bir deniz versiyonun da geliştirilmesi halinde ANADOLU’da kullanılması kesindir.
Gemide ilk aşamada SH-70B gemi tabanlı genel maksat helikopteri bulunacaktır. İlerleyen yıllarda geniş gövdeli helikopter alımı yapılması muhtemeldir. Bu alımın hazır alım olarak mı yoksa TUSAŞ tarafından geliştirilen 10 ton sınıfı genel maksat helikopteri mi olduğu belirsizdir.
TCG ANADOLU Çok Maksatlı Amfibi Gemisinin Özellikleri:
- Uzunluk: 231,82 metre
- Genişlik: 32 metre
- Yükseklik: 58 metre
- Draft: 6,9 metre
- Tam Yüklü Deplasman: 27.436 ton
- Uçuş Güvertesi Uzunluğu: 202 metre
- Uçuş Güvertesi: 5440m2
- Güverte Özelliği: 6 helikopter iniş noktası
- Rampa: 12°
- Tam Yüklü Maksimum Sürat: 21 knot
- Seyir Sürati: 16 knot
- Menzil: 9000 deniz mili
- Ana Tahrik: 5 adet MAN üretimi 16V32/40 dizel makina
- İkmalsiz Seyir Süresi: 30 gün
- Denizcilik Kapasitesi: Deniz durumu 5’te uçar birlik operasyonları, 4’te yükleme ve boşaltma operasyonları
- Hizmet Ömrü: 40 yıl
- Mürettebat: (37 subay, 194 astsubay ve 172 sözleşmesi er/erbaş) 403 ve (+50 hava personeli, 50 hastane, 550-700 amfibi deniz piyadesi toplam ~1200)
- Öz Savunma: 2 adet 20 mm Phalanx CIWS, 5 adet ASELSAN STOP
- Hangar Alanı: 900m2 (Bayraktar TB-3, Kızılelma, Anka-III SH-70B, AH-1W, )
- Dok (Havuz) Alanı: 1410 m2 [4 adet LCM (Mekanize Çıkarma Gemisi) veya 2 adet LCAC (Hava Yastıklı Çıkarma Gemisi) ve 4 adet LCVP (Personel Çıkarma Gemisi)]
- Ağır Araç Garajı: 1410 m2 (13 tank, 27 ZAHA, 6 ZPT, 33 çeşitli araç, 15 römork)
- Hafif Kargo Garajı: 1880 m2
- Hava Aracı Kapasitesi: 30-50 adet S/İHA, 4 adet saldırı helikopteri, 8 adet orta yük nakliye helikopteri, 2 adet genel maksat helikopteri
TCG ANADOLU’nun Logosu:
İlgili Yazılara Göz Atabilirsiniz:
Kaynaklar:
- Defence Turkey Magazine
- Bosphorus Naval News
- Sedef Shipyard
